Krystyna Pietrzycka-Bohosiewicz

W poszukiwaniu autentyzmu

Twórczość prozatorska Gieorgija Władimowa

Seria: Literatura rosyjska – emigracja – tamizdat – samizdat

Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1999, ss. 228
ISBN: 83-233-1195-1

Twórczość Gieorgija Władimowa, autora należącego do trzech nurtów współczesnej literatury rosyjskiej: samizdatu–tamizdatu, emigracji i „trzeciej literatury” – jest jednym z najważniejszych zjawisk w historii literatury rosyjskiej i niewątpliwie – światowej.

Wszechobecny w prozie autora chwyt „bohatera drogi”, prowadzącej w głąb własnego jestestwa, pozwala bowiem na sporządzenie duchowego portretu Rosjanina, na trafną charakterystykę i ostrą ocenę mentalności społeczeństwa sowieckiego w warunkach zniewolenia. Ale równocześnie niesie w sobie diagnozę szerszą, uniwersalną, określającą kondycję Człowieka w ogóle. Jest Władimow, podobnie jak Sołżenicyn, moralnym maksymalistą, choć nie podziela wielu przekonań autora „Archipelagu”. Mówi głosem stłumionym, bez proroczej wyniosłości, jawnej oskarżycielskiej pasji i gromkiego pouczania. Tym donośniej, jak zauważy R. Śliwowski, brzmi jego pisarstwo.

Wyrafinowana w swej prostocie, a w rzeczy samej, bardzo skomplikowana, wymagająca odbiorcy myślącego i wrażliwego, metoda twórcza autora „Generała” sprawiła zapewne, że pisarz wyprzedzał swój czas i ceniony był w pełni tylko przez garstkę znawców literatury. Dopiero dzisiaj Władimow zaczyna zdobywać w niej należne mu wysokie miejsce.